เมื่อวานเย็นผมพาลูกชายไปกินข้าวเย็นที่ร้านอาหารญี่ปุ่นแห่งหนึ่ง เค้ากินด้วยความเอร็ดอร่อย แต่ก็เกิดปัญหาเล็กๆ บางอย่างขึ้นระหว่างที่เรากิน นั่นก็คือ อาหารบางส่วนที่ลูกชายผมกินนั้นหกเลอะเทอะ
สาเหตุที่หกก็เพราะว่าลูกชายผมใช้ส้อมจิ้มอาหารกิน ซึ่งอาหารบางชิ้นอาจจะบางไป หรือเล็กไป ไม่เหมาะกับการใช้ส้อมจิ้ม ทำให้อาหารหล่นง่าย
ลูกชายผมสงสัยว่าทำไมอาหารของผมถึงไม่หกบ้าง ผมก็อธิบายลูกชายว่า เป็นเพราะผมใช้ตะเกียบคีบได้อย่างถูกวิธี มันจึงคีบได้มั่นคงและคีบอาหารได้ทุกอย่าง ไม่ว่าจะหนาบาง เล็กใหญ่แค่ไหน (พูดง่ายๆ คือคีบได้ทุกอย่าง ยกเว้นน้ำ 555)
ระหว่างนั้นเองทำให้ผมฉุกคิดได้ว่า เอ..จริงๆ ลูกชายและภรรยาผมก็เคยฝึกใช้ตะเกียบนี่นา แต่ทำไมสุดท้ายทั้งสองคนปัจจุบันยังใช้ตะเกียบได้ไม่ถูกวิธีล่ะ?
จะว่าไปแล้วการฝึกใช้ตะเกียบนั้นก็มีอะไรคล้ายกับการฝึก Excel หลายอย่างเหมือนกันนะ และนี่ก็คือสิ่งที่ผมคิดว่ามันเหมือนกัน
ฝึกจับตะเกียบเหมือนฝึก Excel ยังไง?
ที่ว่าคล้ายนั้นมีหลายประเด็นเลย เช่น การฝึกจับตะเกียบอย่างถูกวิธีนั้น (จับแล้วเป็นสามเหลี่ยมปลายแหลม) ช่วงแรกๆ จะรู้สึกว่าไม่ถนัดและรู้สึกว่ามันยาก เราเลยท้อไปซะก่อนและพยายามหนีไปที่ทางออกที่ง่ายกว่า….
ทางออกแรกนั่นคือ ใช้ช้อนส้อมไปซะเลย พอกันทีกับตะเกียบ บางทีก็อาจจะรู้สึกว่าช้อนส้อมก็ทำงานได้ดีมากแล้ว ไม่เห็นต้องใช้ตะเกียบเลยก็ได้
หรือไม่ก็ไปทางออกที่สอง นั่นคือ ก็ใช้ตะเกียบต่อไปนี่แหละ แต่ไม่ต้องเป็นวิธีแบบถูกต้องก็ได้ คีบเอาจนกว่าจะได้ก็พอ คีบได้แค่บางอย่างก็ยังดี (ซึ่งมักจะจับตะเกียบออกมาเป็นรูปกากบาททุกที) ซึ่งคนที่ใช้วิธีนี้สุดท้ายแล้วมักจะลงเอยที่ว่า “ชินกับวิธีนี้ไปแล้ว” จนฝึกวิธีที่ถูกต้องได้ยากมากขึ้นไปอีก (เรียกได้ว่าการ unlearn นั่นยากมากทีเดียว)
พอมีทางหนีสองทางแบบนี้เราก็เลยไม่ได้ใช้เวลาหัดใช้ตะเกียบด้วยวิธีที่ถูกต้องจนสำเร็จ สุดท้ายเราเลยไม่สามารถใช้เครื่องมือนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดไปอย่างน่าเสียดาย ไม่สามารถคีบของบางๆ หรือชิ้นเล็กๆ ได้ หรือว่าคีบได้แต่ไม่มั่นคง หล่นง่าย
เรื่องของการฝึก Excel
การเรียน Excel ก็เช่นกัน การใช้ Excel ได้อย่างดีนั้นต้องเข้าใจพื้นฐานของมันอย่างถูกต้อง รวมถึงการใช้ Tool บางอย่างใน Excel ช่วงแรกอาจรู้สึกว่าไม่คุ้น หรือทำแล้วเกิดปัญหาแล้วรู้สึกว่ายาก ทำให้อยากหลบไปใช้วิธีที่ตัวเองคุ้นเคยมากกว่า สุดท้ายเราเลยไม่ได้เรียนรู้ Tool ใหม่ๆ นั้นอย่างเต็มที่ และไม่ได้ปลดปล่อยพลังที่แท้จริงออกมา
ยกตัวอย่างเช่น
- คนที่หัดใช้ Excel ใหม่ๆ อาจอยากหนีกลับไปกดเครื่องคิดเลขแล้วเอามากรอกในตาราง Excel (ทั้งๆ ที่คนที่ใช้เป็นแล้วจะไม่กลับไปใช้เครื่องคิดเลขอีก)
- คนที่หัดใช้ การเขียนสูตรเพื่อแก้ปัญหาแยกชื่อกับนามสกุล สุดท้ายอาจท้ออาจหนีไปวิธีที่ง่ายกว่าเช่น Flash Fill หรือ Text to Column ซึ่งไม่สามารถทำงานแบบอัตโนมัติได้
- คนที่หัดใช้ Pivot Table ใหม่ๆ อาจหนีไปใช้การ Filter ข้อมูลแล้ว Sum เอาเอง ทำให้เกิดการ Manual ทำงานเช่นกัน ไม่อัตโนมัติ และช้าด้วย
- คนที่หัดใช้ Power BI ใหม่ๆ อาจอยากหนีกลับไปใช้ Pivot Table ที่ตัวเองคุ้นเคย ซึ่งทั้งที่จริงแล้วความสามารถของ Power BI นั้นมีมากกว่า Pivot Table ธรรมดาหลายเท่าแท้ๆ
- คนที่หัดใช้ Power Query แล้วติดปัญหา สุดท้ายอาจจบที่การหนีไปใช้วิธีอื่นที่ตัวเองคุ้นเคย หรือแม้กระทั่งยอมทำ Manual Copy ไฟล์หลายไฟล์มารวมกัน นี่ยิ่งไม่อัตโนมัติเข้าไปใหญ่เลย..
สรุป
ดังนั้นสิ่งที่อยากบอกก็คือ เวลาฝึก Skill หรือ Tool ใหม่ๆ นั้น มันจะเจอความยากและความไม่ชินแน่นอน “ขอให้มีความอดทน อย่าเพิ่งรีบหนีกลับไปทำวิธีที่เราคุนเคยเร็วเกินไป” ให้พยายามฝึก Tool ใหม่อย่างเต็มที่ก่อน
พอเรารู้จัก Tool ใหม่ๆ และใช้มันเป็นแล้ว “สุดท้ายเราจะมี Tool ให้เลือกเยอะขึ้น ซึ่งเราจะสามารถเลือกนำมาใช้ให้เหมาะกับทุกสถานการณ์ที่เราจะเจอได้” เช่น ถ้าเจอของชิ้นเล็กๆ หรือบางๆ เราก็ใช้ตะเกียบได้ ถ้าเจอน้ำเราใช้ช้อนตัก (หรือยกซด) ได้ แน่นอนว่าทำเป็นหลายวิธีย่อมดีกว่าจริงมั้ยครับ?
แล้วเพื่อนๆ ล่ะ คิดยังไงกับเรื่องนี้? และเคยหัดอะไรใหม่ๆ แล้วอยากจะหนีกลางทางกลับไปทำวิธีเดิมมั้ย? ถ้าเคย เอาชนะใจตัวเองยังไง? มาแชร์กันหน่อยครับ
