แผน Level Up ทักษะ Excel

ช่วงหลังมีหลายคนมาถามผมว่า “อยากเก่ง Excel ต้องเริ่มตรงไหนก่อนดี?”
ผมก็เลยนั่งไล่คิดภาพรวมทั้งหมด แล้วพบว่า… เออ มันเหมือนเกม RPG ชัด ๆ เลยนะ

ทุกคนเริ่มจากเลเวล 1 เหมือนกันหมด
แต่เส้นทางหลังจากนั้น… แต่ละคนเลือกได้เองเลยว่าจะไปสายไหน
และที่สำคัญคือ “มันอัปเลเวลได้จริง แบบเห็นผลชัดเจนมาก!”

วันนี้ผมเลยขอชวนมาดูแผนที่เลเวล Excel แบบง่าย ๆ
ลองเช็กดูว่าตอนนี้เราอยู่ตรงไหน แล้วควรเดินต่อไปทางไหนดี

เริ่มออกเดินทาง: เลเวลแรกของทุกคน

🚀 LV.1 – Excel Novice 👶

จุดเริ่มต้นของทุกคน…

• เปิด Excel ได้ กรอกข้อมูลได้บ้าง
• ทำ SUM ง่ายๆ ได้ แต่ยังไม่รู้จักฟังก์ชันอื่นๆ
• ยังไม่เข้าใจว่าใน Excel มีข้อมูลประเภทไหน ใช้เครื่องมือไหนทำอะไร?

จุดนี้แหละที่หลายคนท้อ แต่จริง ๆ นี่คือจุดเริ่มต้นที่ดีที่สุดแล้ว
ถ้าคุณ “อยากเก่งขึ้น” แสดงว่าผ่านก้าวสำคัญไปแล้วหนึ่งขั้นครับ

🚀 LV.10 – Basic Tools & Formula ⚙️

เริ่มจับทางได้ เริ่มคล่องมือมากขึ้น

• ใช้ฟังก์ชันพื้นฐานอย่าง COUNT, MAX, AVERAGE ได้
• ใช้เมนูพื้นฐานได้ดีขึ้น เช่น Sort & Filter, Find & Replace, Remove Duplicates
• ใช้ Flash Fill (Ctrl+E) ได้แบบเทพๆ

เมื่อถึงจุดนี้ คุณจะเริ่มเห็นภาพชัดขึ้นว่า Excel ทำอะไรได้บ้าง
และเริ่มเลือกเส้นทางต่อได้แล้วล่ะ ว่าจะไป “สายเขียนสูตร” หรือ “สายเครื่องมือ”
หรือจะเล่นสองสายพร้อมกันก็ได้ ไม่มีผิด!

---

🧭 หลังจาก Level 10 ไปต่อไหนดี?

ภาพใหญ่คือมี 2 สายหลัก
แต่ละสายจะพาไปเก่งกันคนละแบบ
เลือกตามสไตล์การทำงานของตัวเองได้เลยครับ

---

✨ สายเขียนสูตร (Formula Path)

เหมาะกับคนที่ชอบ “พอข้อมูลเปลี่ยน → ผลลัพธ์เปลี่ยนทันที”
แบบสายโจมตีเร็ว คม ชัด และควบคุมได้

🗡️ LV.20 – Formula Knight ⚔️

เริ่มเป็นอัศวินแห่งสูตร!

• ใช้ SUMIFS, COUNTIFS, IF, IFERROR ได้สบายๆ
• สูตรวันที่/เวลา: DATE, EDATE, EOMONTH, YEAR, MONTH
• สูตรข้อความ: TRIM, LEFT, RIGHT, TEXTBEFORE, TEXTAFTER, TEXTSPLIT, TEXTJOIN
• ดึงข้อมูลจากตารางอ้างอิงด้วย XLOOKUP, INDEX, MATCH, VLOOKUP

ระดับนี้เริ่มรับมือกับงานหลากหลายได้สบายมากขึ้นแล้วครับ

🧙‍♀️ LV.40 – Dynamic Array Master 🌀

ขึ้นสู่เลเวลที่สูตรเริ่ม “ปล่อยสกิลวงกว้าง” ได้

• สูตร Dynamic Array ที่ผลลัพธ์กระจายเป็นหลายบรรทัด เช่น SEQUENCE, UNIQUE, FILTER, SORT, CHOOSECOLS, VSTACK, HSTACK
• ใช้ LET เพื่อประกาศตัวแปรให้สูตรอ่านง่ายขึ้น
• ใช้ LAMBDA, BYROW, MAP, SCAN, REDUCE เพื่อเขียนสูตรซับซ้อนแบบยืดหยุ่นสุดๆ
• ฟังก์ชันขั้นเทพ: GROUPBY, PIVOTBY, REGEXEXTRACT, TEXTSPLIT, ฯลฯ

สูตรเดียวปรับทั้งรายงานได้เลย เหมือนมีเวทมนตร์อยู่ใน Excel 🔥

---

⚙️ สายเครื่องมือ (Tool Path)

เหมาะกับคนที่ชอบลากวาง ชอบเห็นภาพรวม
ทำงานกับข้อมูลเยอะ ๆ และต้องสรุปให้เร็วและเป็นระบบ

🛡️ LV.20 – Pivot Paladin 🏅

เชี่ยวชาญ Pivot Table แบบคลิกเดียวได้เรื่อง

• สรุปข้อมูลขนาดใหญ่แบบคลิกๆ ลากๆ
• สร้างตารางแบบมี Group, Filter, Drill down
• รู้จักฟีเจอร์ต่างๆ ของ Pivot เช่น Slicer, Timeline

สายนี้เหมาะกับงานด้านธุรกิจมาก ๆ รายงานดูโปรขึ้นทันที

🚩 LV.40 – Power Query & Power Pivot Champion 🏆

เข้าสู่ระดับ “นักจัดการข้อมูลตัวจริง”

• ใช้ Power Query รวมข้อมูลจากหลายแหล่ง (หลายไฟล์ หลายชีต)
• แปลงข้อมูล, ล้างข้อมูล, สร้าง Step อัตโนมัติ แล้วแค่ Refresh ก็ได้ข้อมูลใหม่
• ใช้ M Code ปรับแต่งขั้นสูง
• ใช้ Power Pivot เพื่อผูกความสัมพันธ์หลายตาราง + เขียนสูตร DAX เพื่อสร้างรายงานขั้นเทพ

สายนี้คือตัวจริงของงานวิเคราะห์และการทำ Dashboard ถ้าต่อยอดไป Power BI ได้อีก จะโคตรคุ้มเลยครับ

🔥 แล้วมีสายอื่นอีกไหม?

แน่นอน! ถ้าคุณอยากทำงานอัตโนมัติ หรือทำงานแบบโปรแกรมเมอร์

• สายเขียนโปรแกรม:
  เรียนรู้ VBA, Office Script, หรือทำ Automation ผ่าน Power Automate, n8n
  สั่งให้ Excel ทำงานเองได้แบบไม่ต้องคลิกเอง!
• Python in Excel:
  ใช้ Numpy, Pandas, Scikit-learn, Matplotlib ได้จากใน Excel เลย
  สาย Data Science ต้องชอบแน่ ๆ

---

🧠 สรุป: สายไหนก็เทพได้ แค่ “กล้าเริ่มต้น”

Excel ไม่ใช่เรื่องยาก
เริ่มจากสิ่งเล็ก ๆ ที่ทำได้ตอนนี้ แล้วค่อยอัปเลเวลไปเรื่อย ๆ

ไม่ว่าคุณจะเป็นสายสูตร หรือสายเครื่องมือ
ก็สร้างงานเทพได้ทั้งนั้นครับ

อยากเริ่มแบบสนุก ๆ ลองไปดูบทความและคลิปต่าง ๆ ได้ที่ ThepExcel.com
หรือไถโพสต์ในเพจ “เทพเอ็กเซล” ก็ได้ มีอะไรให้เล่นเยอะเลย 😄